Jilemnice

Miasto Jilemnice leży na wysokości 464 m npm. w pagórkowatej krainie zachodniego podgórza Karkonoszy. Od lat uważane jest ono za idealny punkt wypadowy w Karkonosze Zachodnie, stając się z biegiem historii naturalnym centrum tego regionu. Jielmnica jest nazywna „Kołyską czeskiego narciarstwa“ i może z tego też względu corocznie przez miasto przepływają setki tysięcy turystów. Jilemnica ma cca 6 tys. obywateli. W Jilemnicy urodziło się wielu sławnych Czechów jak np.: światowej sławy geolog –założyciel światowej geologii łożyskowej-Frantisek Posepny, sławny chemik Josef Hanus (1878-1952) - ku jego czci jest nadawana nagroda w postaci medalu niosącego jego imię. Jilemnica była zdrojem inspiracji dla pisarza czeskiego Jaroslava Havlicka (1896-1843), który napisał dzieła czeskiej literatury: Nieviditelny-Niewidoczny, Petrolejowe lampy, Synek, Barbara Hlavsova). Również pisarz Jan Weiss należy do czołowych założycieli czeskiej prozy sci-fi (Tysiąc piętrowy dom, Śpioch w kręfu zodiakalnym itd.). Do dziejin czeskiej fotografii artystycznej zapisał się znany Zdenko Feyfar (1913), który fotografował szczególnie Karkonosze i Pragę. Do liceum jilmnickiego chodził od 1938 roku popularny kompozytor, interpreta i artysta Jiri Slitr (1924-1969), rodak pochodzący z Zalesni Lhoty. Z niedalekiej wioski Vichovska Lhota pochodzi z kolei jeden z największych malarzy realistycznych karjobrazów Frantisek Kavan (1866-1941).

Obecnie odnowienie zabytkowego centrum i wyposażenie miasta we wszystko, czego potrzeba turystom dla zapewnienia im komfortu, stało się pierwszoplanowym zadaniem.

Jilemnice - historia

Miasto Jilemnice powstało prawdopodobnie na początku XIV wieku jako centrum gospodarcze rozległego państwa szczepnickiego, któremu władała szlachta z Valdstejna. Regularny kształt ryneczku i przylegających uliczek daje przypusczać, że miasto powstało na tzw. “zielonej łące“).

Ze względu na swoje położenie Jilemnica była oszczędzona przed najazdami wszelkiego rodzaju wojsk, ale z drugiej strony lokalizacja miasta przyczyniła się do powolnego rozwoju gospodarczego, który został jeszcze zaostrzony od 1492 roku, kiedy miasto zostało podzielone przez władców Valstejnskich na dwie części. Z XV wieku pochodzą pierwsze wzmianki o kopalniach jilemnickich i przemyśle płóciennym. Podczas wojny 30-letniej rozwijaący się przemysł uległ stagnacji.

Dopiero około 1701 roku, kiedy ponownie zostały połączone obydwie części tego miasta i władzę nad nimi sprawował jeden właściciel pochodzący z rodu szlacheckiego Harrach, którego obywatele byli pełni prężnej i progresywnej polityki gospodarczej, zaczęło miasto uzyskiwać światowy poziom gospodarczy, dzięki wyrobom szklanym i płócienniczym. Za granicy przywieziono jakościowo lepsze nasiona lnu oraz doświadczonych specjalistów, którzy mieli nauczyć tutejszy lud lepszej i efektowniejszej przeróbki lnu. Harrachowie zaczęli zakładać liczne bielarnie, z których odpad był wykorzystywany w rolnictwie jako nawóz sztuczny. Z kolei przemysł płócienny osiągnął szczyt swojej sławy w drugiej połowie XVIII i na początku XIX wieku, kiedy zaczął produkować przepiękny batyst-perkal i innego rodzaju dobrej jakości materiały. Na przełomie drugiej połowy XIX wieku przemysł płócienny niestety zaczął ustępować miejsca wielkim fabrykom produkującym nie tylko dobre płótna, ale także inne wyroby tekstylne. Jednak w tej dziedzinie Jilemnica nie potrafiła nadążać za rozwijającym się przemysłem tekstylnym.

Niemniej jednak w pod koniec XIX wieku, konkretnie w 1892 roku, kiedy hrabia Jan Harrach przywiózł do Karkonosz pierwsze narty, które miały służyć pracownikom leśny, nieoczekiwanie zaczęło się rozwijać narciarstwo, które zachwyciło wszystkie warstwy obywateli. Wtedy Jilemnica ponownie zaczęła nabierać swojego blasku i stała się słynną „kołyską narciarstwa czeskiego“. Tutejsi narciarze założyli w 1894 roku pierwsze Samodzielne Stowarzyszenie Narciasrskie w Czechach i na Słowacji- Czeska Karkonoska spółka SKI“. Obiecujący rozwój przetrwał okres wojenny i międzywojenny. Dopiero wydarzenia w Monachium, których wynikiem było posunięcie granic państwowych na samą granicę miasta, sparaliżowały na wiele lat stosunki ekonomiczne i ruch turystyczny.

Po skończeniu II wojny światowej została zmieniona całkowicie struktura przemysłu. Fabryki tekstylne zostały częściowo przeobraziły się na fabryki przemysłu maszynowego i spożywczego ( np. do dziś istniejąca jedyna w Czechach fabryka sztucznych osłonek przeznaczonych do produkcji wędlin - Cutisin Jilemnice s.a.).

Jilemnice – magnez turystyczny

Jilemnica ma świetne położenie geograficzne. Jest to miejsce, z którego można wyruszyć pieszo lub na rowerze w jakąkolwoek stronę i zawsze można być pewnym, że po drodze napotkamy wiele budzących ciekawość zabytków historycznych i przyrodniczych. Karkonosze są przede wszystkim w okresie letnim rajem dla turystów z uwagi na liczne szlaki turystyczne z ciekawymi stacjami docelowymi (wzgórze Zaly, Zlate navrsi, źródło Łaby, wodospad Mumlavski, Dolina Łabska). Dla zaawansowanych turystów rowerowych są przygotowane stacje docelowe położone na samych wzgórzach jak np. Horni Misecky, Harrachov, Spindleruv Mlyn, Pec pod Snezkou, Zacler. Z kolei dla turystów, którzy nie są zwolennikami podjazdów są przygotowane trasy rowerowe o niższym stopniu trudności w podgórzu Karkonoszy i Czeskim Raju. Podczas wycieczek rowerowych można zwiedzać różne ciekawe zakątki i zabytki np. zamek w Horni Branne, Weteran car muzeum w Loukovie, ruiny grodu Nistejka, dolomitowe jaskinie w Bozkovie, gród Pecka, w miasteczku Hostinne można wstąpić do Muzeum sztuki antycznej itd. Wszystkie wymienione ciekawostki są „ w zasięgu ręki“ od Jilemnicy- zależy od Waszego wyboru. Istnieje również opcja, że wybierzecie zwiedzanie miasteczka Jilemnicy i okolicy. Prowadzi tędy „ścieżka krajoznawcza“ o długości 8 km pt. “Znane i nieznane zakątki Jilemnicy“, która ma na celu dokładne poznanie Jilemnicy, znajdujących się tutaj zabytków i innych ciekawostek. To wszystko mogą również zwiedzić turyści rowerowi dla których jest przygotowana trasa pt. “Wzdłuż i wszerz po ziemi Jilemnickiej“ o długości 24 km i prowadzi przez Kozinec, Mricna, Martinice, Horni Branna i Hrabacov i z powrotem do centrum Jilemnicy. Tak na marginesie przypominamy, że również ta trasa ma różne opcje: można ją sobie skrócić według własnego uznania lub wybrać inny kierunek trasy lub wycieczki krajoznawczej.

Jilemnice